1.Նախադասությունները լրացրո՛ւ` կետերը փոխարինելով ուղղակի խոսքերով:

Հյուրն ուշադիր լսում էր ոգևորված ուղեկցի պատմությունը տաճարի մասին ու մտածում էր«Ինչ հին վայր է»: Քաղցն անհամբեր էր դարձել նրան, ու լսելով տանտիրուհու շաղակրատանքը՝ մտքում ասում էր «Ոնց եմ հգնել, երբ կավարտվի այս անտանելի աշխատանքը»: Արդեն ամեն ինչ պարզ էր ու հասկանալի. Նա գրեց «Կհանդիպենք հաջորդ էպիզոտում»: Ցուցանակն անտառում զբոսնել ցանկացողներին զգուշացնում էր «Զգուշացեք, այստեղ կան գազագած շներ»: Զարմացած նայում էր վիճող անծանոթներին ու մտածում «Հետաքրքիր է ինչն է այս վեճի պատճառը»: Վազում էր ծիածանի հետևից ու իրեն-իրեն շշնջում «Ինչ հիասքանչ օր է այսսօր»: Սպասումից ձանձրացած՝ մտածում էր «Երբ է իմ հերթը գալու»: Գրքում մի նախադասություն էր ընդգծված «Նա նույնիս չէր էլ կարող պատկերացնել թէ ինչ էր իրեն սպասվում»:

2. Ընդգծված նախադասությունը (հեղինակի խոսքը) գրի՛ր: ա) ուրիշի ուղղակի խոսքից առաջ, բ) ուրիշի ուղղակի խոսքից հետո: «Ես զգում էի,- պատմում է վեպի հերոսը,- թե ինչպես են սուզանավի պատուհանները, ջրի

ճնշմանը ենթարկվելով, ներս հրվում»: «Նավապետը մեղավոր է ճանաչվում, գրված էր դատական արձանագրության մեջ,- քանի որ ճանապարհը զիջելու ոչ մի հրաման չի տրվել»: «Եթե մարմինը լույսը չի կլանում, չի անդրադարձնում և չի բեկում,- գրված է գրքում,- ինքնըստինքյան անտեսանելի է»:

3. Տեքստը վերականգնի՛ր` նախադասությունների հաջորդականությունը փոխելով:

Նա պնդում է, որ եթե մարդը ժամանակի և տարածության «միջանցքը» մտնի, կհայտնվի նորից նույն տեղում, սակայն ավելի վաղ ժամանակակետում: Նրանցից մեկը լույսի արագությամբ պիտի շարժվի, պտույտ գործի ու նախնական դիրքին դառնա: Դոկտոր Քիփ Թոռնը Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի առաջատար ֆիզիկոսներից է: Նա պաշտպանեց այն վարկածը, որ ժամանակի մեքենայի կառուցումը լիովին հնարավոր է: Դոկտոր Թոռնի ներկայացրած ժամանակի մեքենայի նախագծում այդ միջանցքը գտնվելու է երկու մետաղե սկավառակի միջև: Մի քանի տարի առաջ գիտական աշխարհում նա մեծ իրարանցում առաջացրեց:

• Դոկտոր Քիփ Թոռնը Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտի առաջատար ֆիզիկոսներից է:
• Մի քանի տարի առաջ գիտական աշխարհում նա մեծ իրարանցում առաջացրեց:
• Նա պաշտպանեց այն վարկածը, որ ժամանակի մեքենայի կառուցումը լիովին հնարավոր է:
• Դոկտոր Թոռնի ներկայացրած ժամանակի մեքենայի նախագծում այդ միջանցքը գտնվելու է երկու մետաղե սկավառակի միջեւ:

• Նա պնդում է, որ եթե մարդը ժամանակի եւ տարածության «միջանցքը» մտնի, կհայտնվի նորից նույն տեղում, սակայն ավելի վաղ ժամանակակետում:
• Նրանցից մեկը լույսի արագությամբ պիտի շարժվի, պտույտ գործի ու նախնական դիրքին դառնա:

4. Անուղղակի խոսքերը դարձրո՛ւ ուղղակի և գրի՛ր, թե ընդգծված բառերից յուրաքանչյուրն ինչպե՛ս փոխեցիր: Օրինակ`

Արան ասաց, որ ինքը շատ արագ է վազում : — Ես շատ արագ եմ վազում,-Արան ասաց: (Որ շաղկապը դուրս եկավ, ինքը դարձավ՝ ես, վազում է դարձավ՝ վազում եմ):

Փոքրիկ իշխանն ասում էր, որ ինքը միշտ ուզում է իմանալ, թե ինչո՛ւ են փայլում աստղերը:

—Ես միշտ ուզւոմ էի իմանալ թե ինչու են փայլում աստղերը։-ասաց Փոքրիկ իշխանը։

Թագավորն ասաց, որ իրեն բոլոր աստղերն են ենթարկվում:

—Ինձ ենթարկվում են բոլոր աստղերը-ասաց թագավորը։

Ճանապարհորդը պատմում էր, որ ինքը կարող է գնել նոր հայտնաբերած աստղերը:

—Ես կարող եմ գնել նոր հայտնաբերած աստղ-պատմեց ճանապարհորդը։

Գործարար մարդը պնդում էր, որ ինքը կարող է գնել նոր հայտնաբերած աստղերը:

—Ես կարող եմ գնել նոր հայտնաբերած աստղ-պնդեց գործարարը։

Աշխարհագրագետը հարցնում էր, թե նորահայտ մոլորակի վրա օվկիանոս կա՞ արդյոք:

—Կա՞ արդյոք նորահայտ մոլորակի վրա օվկիանոս-հարցրեց աշխարհագետը։

Գայլը տեսավ, որ հովիվներն իրենց վրանում գառան միս են ուտում ու նախատեց, թե ի՛նչ հարայրհրոց կբարձրացնեին, եթե միս ուտողն ինքն լիներ:

Ես տեսա, որ հովիվներն իրենց վրանում գառան միս են ուտում։-նախատեց գայլը- Ինչ հարայրհրոց կբարձրացնեին, եթե միս ուտողն ես լինեի։-ասաց գայլը

Յուրաքանչյուր շարքում գտի՛ր մակբայը։

Յուրաքանչյուր շարքում գտի՛ր մակբայը։

 1. արագորեն, դեպի, փայտե, անշուշտ2. ապա, մասին, լիովին, անշուշտ3. եթե, որտեղ, ամենուր4. մյուս, բոլոր, ուր, հապճեպ5. երբ, բայց, նախօրոք, յուրաքանչյուր6. միաձայն, ձայնավոր, հնչյուն, շառաչ7. ինչ-ինչ, փոքր-ինչ, ինչ, որտեղ8. սա, բոլոր, մասամբ, յուրաքանչյուր

Կազմի՛ր նախադասություններ՝ գործածելով տրված մակբայները։

Հերոսաբար-Տղան հերոսաբա փրկեց կատվին ավտովթարից։

մասամբ-Այս տեքստը մասսամբ հասկանլի էր։

փոքր-ինչ-Պատմվածքը փոքրինչ դժվար էր։

ամենուրեք-Ամենուրեք մթուցյուն է։

լիովին-Իմ ուժերը լիովին սպառվել են։

Ընդգծիր  երեք  տեղի մակբայ:

ա.  ամենուր, գլխովին, առայժմ, դեմառդեմ, դռնեդուռ, արագ-արագ
բ. հեռու, միանգամայն, կրկին, տեղից տեղ, վերուստ, հիմա
գ. միշտ, մեջտեղ, ընդառաջ, փոխնիփոխ, թեթևակի, վեր
դ. տեղ-տեղ, զույգ-զույգ, դեսուդեն, շատ-շատ, ուշ, այլուր

. Ընդգծիր ժամանակի երեք մակբայ

ա. ավելի, ուշ, վաղը, ձեռաց, այլևս, գյուղեգյուղ
բ. վերջապես, ձեռքից ձեռք, օրեցօր, կամացուկ, այժմ, լիովին
գ. ի վերջո, հազիվհազ, մոտավորապես, դեռևս, մասնակիորեն, առմիշտ

Ընդգծիր ձևի երեք մակբայ

ա. դանդաղ, փոքրիշատե, հավետ, հանկարծ, ուշիուշով, ամենուրեք
բ.  հետզհետե, իսպառ, նախ, մեկ-մեկ, դեմ հանդիման, հազիվ

Ընդգծիր չափի երեք մակբայ:

ա. օրավուր, ամենևին, հազիվ, դեմուդեմ, հապճեպ, ընդամենը
բ. սրտանց, կրկին, ընդմիշտ, դարձյալ, գրեթե, վար:

1.Գրի՜ր մտքերդ «Սպասում» վերնագրով։

Սպասում եմ, որ գաս հետ ինձ մոտ։ Սպասում եմ, որ գաս ու գնանք մեր ամենօրյա երկար ու հաճելի զբոսանքների։ Սպասում եմ, որ գաս ու իրար հետ գնանք ֆիլմ դիտենք, արշավների, լողավազան և էլի շատ ու շատ հետաքրքիր վայրեր։ Սպասում եմ, որ գաս իրար հետ իջնենք բակ ու խաղեր խաղանք։ Սպասում եմ, որ գաս ու նորից մի լեզու ընտրենք իրար հետ սովորենք։ Սպասում եմ, որ գաս ու իրար հետ նորից խենթ երեկոներ անցկացնենք։ Սպասում եմ, որ գաս իրար հետ հիշենք մեր հին ու լավ օրերը։ Սպասում եմ քեզ։

2.Նախադասությունները համապատասխանաբար տեղադրի՛ր տեքստում: Տրված և ստացված տեքստերը համամատի՛ր:

Ժամանակին մի վարժապետ կար: Վարժապետը շատ էր սիրում, որ մարդիկ իրեն մեծարեն: Վարժապետը երեխաներին քաղաքից դուրս էր տարել: Շուտով ջրհորի սառն օդն ու պատերի թացությունը վարժապետի քիթը մտան: Մի խարխուլ ջրհոր գտան: Պարանի ծայրն աստիճանաբար բաց էին թողնում: Մի վարժապետ իրեն մեծարելու հատուկ ծեսեր էր մշակել սաների համար: Օրինակ՝ երբ փռշտում էր, երեխաները ոտքի էին ելնում ու, ամեն վանկի վրա ծափ զարկելով, միաբերան վանկարկում. -Ա-ռող-ջու-թյուն, վար-ժա-պե˜տ… Մի անգամ այս վարժապետը պարանը փաթաթեց մեջքին ու իջավ ջրհորը, որ ծարավ երեխաների համար ջուրմ հանի: Պարանն էլ երեխաներն էին բռնել: Հանկարծ նա փտշտաց: Երեխաները տեղնուտեղը բաց թողեցին պարանն ու միաբերան վանկարկեցին. -Ա-ռող-ջու-թյուն, վար-ժա-պե˜տ… Վարժապետը չհասցրեց շնորհակալություն հայտնել:

3.Նախադասությունները համապատասխանաբար տեղադրի՛ր տեքստում: Տրված և ստացված տեքստերը համամատի՛ր: Քաղաքի անունը Օուշեն Գրոուվ է: Յոթ հազար բնակիչ ունի: Քաղաքի փողոցներում ո՛չ մի ճռռոց ու հռնդյուն չես լսի: Մա՛րդ են, հանկած մեքենա վարելու գայթակղությանը չտրվեն: Երկարատև բանավեճերից հետո մի բացատրություն է արվել: ԱՄՆ-ի Նյու-Ջերսի նահանգում մի փոքրիկ քաղաք կա: Արդեն հայուր տարի է, ինչ այնտեղ կիրակի օրը հայտարարված է «լռության օր»: Այդ օրը տրանսպորտի երթևեկությունն արգելված է : Թերթերն առաքվում են հեծանիվներով: Փողոցները ծանր, թուջե շղթաներով ցանկապատվում են ու փականքով փակվում:

4. Տրված տեքստն ընդարձակի՛ր` կետերի փոխարեն գրելով նախադասություններ, որոնք նկարագրեն նախորդ կամ հաջորդ նախադասության առարկան կամ վերաբերմունք արտահայտեն: Որսորդը մեծ դժվարությամբ մի հավք բռնեց: …Հավքը հանկարծ լեզու առավ ու ասաց. -Որսո՛րդ, ինձ բա՛ց թող, քո լավության դիմաց քեզ համար երեք հատ մարգարիտ կածեմ: Որսորդը հավատաց ու բաց թողեց: Հավքը ծառի վրա թռավ, մի բարձր ճյուղի նստեց: … Որսորդն էլ կանգնել ու մարգարիտներին էր ապասում: …Բայց հավքն իր խոստումը կատարելու միտք էլ չուներ: Որսորդը զղջաց ու ձեռքը պարզեց, որ նրան նորից բռնի, բայց չհասավ: … Հավքը ծիծաղեց ու ասաց.- Ձեռքդ մի՛ մեկնիր նրան, ինչին չի հասնի. սա մեկ: Չլինելու բանին մի՛ հավատա. սա երկու: Անցած- գնացածի համար մի՛ ափսոսա, սա էլ երեք: Ահա՛ քեզ երեք մարգարիտ:

Կար քկար մի աղջիկ կար։ Նրա սիրելի եղանակը գարունն էր։ Ամեն օր, կապ չունի շատ շոգ արև լիներ, ուժեղ անձրև լիներ, ուշ գիշեր լիներ նա անպայման գնում էր զբոսանքի։ Նա սիրում էր զբոսնել քաղաքի բակերում, որտեղ կան գեղեցիկ ծառեր, ծաղիկներ, այգիներում, որտեղ տիրում էր հանգստություն, որտեղ լսվում էր միայն թռչունների ծլվլոցը, որտեղից գալիս է յասամանի անուշ բույրը։ Իսկ եթե հանկարծ այդ աջղկան բախտ էր վիճակվում գարնանը գնալ գյուղ, նա տուն վերա դառնում էր ուշ գիշերը, միայն քնելու համար։ Գյուղում իր սիրելի վայրը անտառն էր։ Նա գնում էր այնտեղ գիք էր ընթերցում, նկրում էր, զբաղվում էր սպորտով։ Անտառը շատ հանդարտ վայր է, և այդ էր պատճառը, որ աղջիկը այնտեղ իրեն զգում էր անհհոգ։

Այս պատումը նրա մասին էր, որ թէ ինչ գեղեցիկ է գարնանաին բնությունը, ինչ հանգստացնող, ձքող ու խախանդ։

1․ Պատմի՜ր ԾԱՂԿԱԶԱՐԴԻ մասին,խորհուրդը․ իմաստը և թե ինչպես է նշվում։

Հայ Եկեղեցին Սուրբ Հարությանը նախորդող կիրակի նշում է Ծաղկազարդը, որը Քրիստոսի՝ հաղթականորեն Երուսաղեմ մտնելու հիշատակն է: Ծաղկազարդը հռչակվել է որպես մանուկների օրհնության օր, քանի որ Տիրոջ՝ Երուսաղեմի տաճար մտնելու ժամանակ մանուկներն աղաղակում էին՝ ասելով. «Օրհնություն, Դավթի որդուն»: Այդ օրը եկեղեցիներում կատարվում է Մանուկների օրհնության կարգ:

2.Գրի՜ր պատում «Թատրոնում ամեն ինչ իրական է» թեմայով։

Թատրոնում ամեն ինչ իրական է

Թատրոնում ամեն ինչ իրանակն է, որովհոտև ինչ սցենար խաղում ես, այդ սցենարը գրված է իրական կյանքի դեպքերի վրա կամ կյանքի փորցի վրա։

3.Տրված բառերով բաղադրյալ բառեր կազմի՛ր:

Կեր-կերակուր, գնաց-ամենագնաց, ասաց-բանասաց, անվան-անվանական, մարդիկ-մարդկային:

4. Նախադասության միտքն արտահայտի՛ր բայը ժխտական դարձնելով:

Օրինակ` Մենք դժկամորեն գնացինք նրա հետևից:- Մենք հաճույքով չգնացինք նրա հետևից: Ամբողջ ճանապարհին մենք միայն մի անգամ կանգ առանք խորհրդակցելու: Ամբողջ ճանապարհին մենք ոչ մի անգամ կանգ չառանք խորհրդակցելու։

Մեր արածն ապարդյուն աշխատանք էր: Մեր չարածն արդյունավետ էր։

Կղզու նահանգապետը կամեցավ այծերից փրկել էբենոսի անտառները: Կղզու նահանգապետը չկամեցավ,որ այծերը կործանեն էբենոսի անտառները:

Նրա մտադրությունը սխալ հասկացան: Նրա մտադրությունը ճիշտ չհասկացան:

Նրան անլուրջ պատասխան տվեցին: Նրան լուրջ պատասխան չտվեցին:

Այծերը էբենոս ծառից կարևոր են: Էբենոս ծառը այծերից կարևոր չէ:

5.Տրված նախադասություններն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ինչպե՞ս հարցին պատասխանող բառ, բառակապակցություն, նախադասություն (կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու):

Օրինակ` Անծանոթ տղան ժպտաց: — Անծանոթ տղան մեղմ ժպտաց:

Անծանոթ տղան ժպտաց՝ ուրախ թափահարելով ձեռքը: Անծանոթ տղան այնպես ժպտաց, կարծես հազար տարվա ընկերներ էին:

Անծանոթ առարկայի վրա ինչ-որ դուռ դանդաղ բացվեց:

Տղաները ողջունեցին հյուրին: Տղաները ողջունեցին հյուրին:

Անձրև էր գալիս։

6.Բարդ նախադասությունները կետադրի՛ր:

Երբ քարը կայծ տվեց և կայծից վառոդը բռնկվեց ձորերը դղրդացին ահավոր արձագանքից: Երբ ծանոթ արտին հասավ հենվեց հրացանին ու միտք արավ: Քաղցած աղվեսը փչակում հաց ու միս գտավ որ հովիվներն էին թողել: Ալքիոնեն մի թռչնիկ է որ մենակություն է սիրում և ապրում է ծովափին: Մի շուն որ ձու կուլ տալու սովորություն ուներ մի անգամ ձվի փոխարեն խխունջ կուլ տվեց: Արծիվը ցած սուրաց ու բռնեց այն աքաղաղին որն ընկերոջը հաղթել ու ձայնը գլուխը գցած պարծենում էր: Գայլը մի անգամ որոշեց փոխել իր տեսքը որովհետև այդպես ավելի շատ որս անելու հույս ուներ: Պատմության մեջ հայտնի են դեպքեր երբ դատարանը հեղինակին ստիպել է ուտել իր գրած գիրքը: Քանի որ գրքի բովանդակությունը թունավոր է թող հեղինակն ինքը թունավորվի դրանով: Մի անգամ երեկոյան երբ մի քանի ժամ շարունակ երկնքում փայլեց թռչող անորոշ մի առարկա Տոկիոյում մի անգամ մեծ իրարանցում սկսվեց: Նյու Յորքում պատրաստել են շատ փոքր մի սարք որը քննելով և ձայնի դողը որսալով՝ բռնում է սուտը: Այնքան հզոր է մոծակը որ նույնիսկ փիղն է վախենում նրանից: Մոլորված մարդը հանկարծ լսեց հեռվում մի կկու է կանչում ու գլխի ընկավ ուր պիտի գնա: Մի անգամ առյուծն ուզում էր ցուլին ուտել բայց նրա եղջյուրներից վախենում էր:

7. Ա և Բ Նախադասությունները համեմատի՛ր և տարբերությունները գտի՛ր (ուշադրությո՛ւն դարձրու ընդգծված ստորոգյալներին); Ա. Եթե դիվանագետն ասում է «այո», ուրեմն մտածում է. «Կարող է պատահել»: Բ. Դիվանագետն «այո» ասելիս մտածում է. «Կարող է պատահել»: Ա. Եթե ասում է. «Կարող է պատահել», ուրեմն մտածում է «ոչ»: Բ. «Կարող է պատահել» ասելիս մտածում է «ոչ»: Ա. Եթե ասում է «ոչ», ուրեմն դիվանագետ չէ: Բ. «Ոչ» ասելու դեպքում դիվանագետ չէ: Ա. Գործարանի մուտքի մոտի հատուկ վարսավիրանոցում նրանց սափրում են այդտեղ արտադրված սայրերով, որպեսզի այդպես ստուգեն աշխատանքի որակը: Բ. Գործարանի

մուտքի մոտի հատուկ վարսավիրանոցում նրանց սափրում են այդտեղ արտադրված սայրերով՝ այդպես ստուգելով աշխատանքի որակը:

1.Գրել ակրոստիքոսներ՝ նվիրված մայրիկներին:

Մայրիկ, իմ գեղեցիկ հրեշտակ։

արևի նման պսպղուն,

յասամայի նման անուշ։

րոպեները քեզ հետ

իրական հրաշք են

կանաչ աջքերտ ինչպես խորը օվկիանոս։

2.Տրված տեքստերը փոխադրի՛ր` ընդհանուր վերնագիր և հետևություն գրելով:

Ա.Գայլն անցնում էր մի տան մոտով, իսկ ուլիկը տանիքից ծաղրում ու հայոյում էր նրան: Գայն ասաց. -Ո՛չ թե դու ես խոսում, այլ տեղդ:

Բ. Երկու ընկերներից մեկը դարձավ թագավորի խորհրդական: Մյուս ընկերը մի օր գնաց նրան այցելելու: Պաշտոնյա ընկերը բարձր ձայնով, մեծ-մեծ խոսում էր ու գլուխ էր գովում: Տեսության եկածն ասաց. -Թե որ ես քեզ ճանաչում եմ, էս մեծ-մեծ բրդողը դու չես: Կա՛-չկա՛ աթոռիդ ձայնն է էդպես դմբդմբում:

3. Նախադասությունը գրի՛ր առանց այն բառերի կամ բառակապակցությունների, որոնք պատասխանում են փակագծում տրված հարցին:

Մի հարուստ մարդ իր փոքրիկ խանութում արդար մեղր էր ծախում: (ինչպիսի՞, ո՞ր)

Մարդ իր խանութում մեղր էր ծախում:
Փաեթում բամբուկե փորագրված գավազան էր, փոքրիկ, ասեղնագործ թասակ և սև ու դեղին թիկնոց, որի լայն օձիքի վրա ապշեցուցիչ գեղեցիկ նախշեր էին գործված: (ինչպիսի՞, ո՞ր)

Փաթեթում գավազան էր, ասեղնագործ թասակ և սև ու դեղին թիկնոց, որի լայն օձիքի վրա ապշեցուցիչ գեղեցիկ նախշեր էին գործված: (ինչպիսի՞, ո՞ր)

Մեզնից ոչ հեռու կանգնած մատղաշ ծառը կորացել էր, իսկ նրա կատարից հաստ օղակով կախված լիանայի վրա մի թռչուն էր թառել: (որտե՞ղ)

Մեզնից կանգնած մատղաշ ծառը կորացել էր, իսկ նրա կատարից հաստ օղակով կախված մի թռչուն էր թառել: (որտե՞ղ)
Բեռնատարները նշանակված ժամից մեկուկես ժամ շուտ եկան: (ե՞րբ)
Բեռնատարները եկան: (ե՞րբ)

Մի րոպե լիանայի վրա նստած մնալուց հետո թռչունը ցած թռավ ու առաջ  շարժվեց տարօրինակ, մեծ ցատկերով, անհետացավ քարերի մեջ: (ե՞րբ, որտե՞ղ)

Թռչունը թռավ ու շարժվեց տարօրինակ, մեծ ցատկերով, անհետացավ: (ե՞րբ, որտե՞ղ)

Այդ ընթացքում ծառի գագաթը բարձրացած որսորդը երկար պարաններով երկու մեծ պարկ իջեցրեց, որոնց մեջ չղջիկներն էին: (ե՞րբ. որտե՞ղ)
Ծառի գագաթը բարձրացած որսորդը երկար պարաններով երկու մեծ պարկ իջեցրեց, որոնց մեջ չղջիկներն էին: (ե՞րբ. որտե՞ղ)

Առավոտ ծեգին հավաքեցինք մեր հանդերձանքը և ճամփա ընկանք: (ե՞րբ, ի՞նչը):

Հավաքեցինք ճամփա ընկանք: (ե՞րբ, ի՞նչը):

4Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված հարցին պատասխանող բառերով կամ բառակապակցություններով (ենթականերով):

Օրինակ` Հրշեչը մուտքից դուրս եկավ( ո՞վ)- Ոստիկանը դուրս եկավ: Ամենաշուտը գործի գնացողը մուտքից դուրս եկավ: Հանկարծ հայտնվեց: (ո՞վ) Որեմն կատարվե՞ց: (ի՞նչը) Այստեղից չի լսվի: (ի՞նչը) Հևասպառ սարն էր բարձրանում: (ո՞վ)

5. Փակագծերում տրված հարցին պատասխանող դերանուն (ենթակա), ապա նրան լրացնող երկրորդական նախադասություն ավելացնելով՝ տրված պարզ նախադասությունները բարդեցրո՛ւ:

Օրինակ` Մուտքից դուրս եկավ: (Ո՞վ) – Մուտքից դուրս եկավ նա, ում տեսել էինք առավոտյան: Մուտքից դուրս եկավ նա, ով վերջինն էր մտել: Մուտքից դուրս եկավ նա, ումից լուր էինք ուզում իմանալ: Հանկարծ հա յտնվեց: (ո՞վ)-Հանկարծ հայտնվեց նա, ում ոչ ոք, չեր սպասում։ Ուրեմն կատարվե՞ց: (ի՞նչը)-Ուեմն կատարվե՞ց այն ամենը ինչի մասին պատմում էիր։ Այստեղից չի լսվի: (ի՞նչը)- Այստեղից չի լսվի այն տհաճ ձայնը։ Հևասպառ սարն էր բարձրանում: (ո՞

Նախադասություններն ընդարձակի՛ր:

            Փորձենք դարնալ ամենինչում լավագույնը:
            Աղջիկները կպատմեն թե ինչպես է անցել իրենց տոնը:
            Մեծերը կլսեն և կսիրեն այս երաշտությունը:
           Թումոյում կընտրեք կայքերի մշակում, այնտեղ շատ հետաքրքիր է:
            Ճամփորդը վերադարձավ իր հայրենիք, քանի որ նա շատ կարոտել էր իր երկիրը:

Դերանուն

Դերանուն կոչվում են այն բառերը, որոնք մատնացույց են անում առարկա, հատկանիշ, քանակ` առանց դրանք անվանելու:

Դերանուները լինում են Անձնական— ես, ինքս, մենք, Ցուցական— սա, դա, նա, Փոխադարձ— իրար, միմյանց, մեկմեկու, Հարցական—ո՞վ, ի՞նչ, ինչպիսի՞, Որոշյալ—ամբողջ, ամեն, ամեն մի, Անորոշ— ինչ-որ, ինչ-ինչ, ոմն, Ժխտական—ոչ ոք, ոչինչ, ոչ մի։

Բայ խոսքի մաս,դիմավոր և անդեմ բայեր

Դիմավոր ձևերն ունեն դեմք, թիվ, ժամանակ, եղանակ, սեռի : Նախադասության մեջ դառնում են ստորոգյալ։ Անդեմ (միադիմի) ձևերն ունեն միայն սեռ, գործածվում են միայն երրորդ դեմքով,

Օրինակ`
Վաղուց հերքված վարկածը— վարկածը, որ վաղուց հերքվել էր:

Առաջին օրինակում’ անդեմ բայ է գործածված (դերբայ), իսկ երկրորդում’ դիմավոր

Գրել տասը նախադասություն՝ հոլովված գոյականներով։

1.Կետերը փոխարինի՛ր տրված դերանուններով: Ուշադրություն դարձրո՛ւ կետադրությանը:

Ով, ինչ, երբ, որտեղ, ինչքան:

Ինչքանէ ջուր հավաքվում այս փոսում:

Ինձ հետաքրքրում է, թե ինչքա՞ն է ջուր հավաքվում այս փոսում:

Ի՞նչ պետք է անեն՝ տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար: Իրենք էլ չգիտեն, թե ի՞նչ պետք է անեն տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար: Ո՞վ պետք է վերականգնի հատված անտառները: Ձեզ հարց տվե՞լ եք, թե ո՞վ պետք է վերականգնի հատված անտառները: Ինչքա՞ն ժամանակ է պետք՝ ամեն ինչ վերականգնելու համար: Ճարտարապետին հարցնում են, թե ….ժամանակ է պետք ամեն ինչ վերականգնելու համար: …այդպես գրավեց քո ուշադրությունը: Ցո՛ւյց տուր տեսնեմ , թե … .այդպես գրավեց քո ուշադրությունը: … ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին: Գոնե ասա՛, թե … ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին։

2.Բառի կրկնությամբ կամ ական ածանցով նոր թվականներ ստացի՛ր տրվածներից: Փորձի՛ր բացատրել , թե ստացված բոլոր թվականներն ինչո՛ւ են կոչվում բաշխական:

Քառասուն, յոթանասուն, ութսուն, տասնութ, երկու հարյուր։

3.Փակագծում տրված բառերը գրի՛ր կետերի փոխարեն՝ դնելով պահանջված թվով:

1940 թվականից ԱՄՆ-ում գրանցվել է հազար ութ հարյուր քսանչորս…(հրդեհ): Ամեն տարի կրակը ոչնչացնում է իննից տասը միլիոն…(հեկտար)…(անտառ): Մեկ տարում այրված փայտանյութի արժեքը կազմում է համարյա հիսուն միլիոն…(դոլար):

Աշխարի ամենամեծ պատկերասրահը Սանկտ Պետերբուրգի Էրմիտաժն է: Այնտեղ արվեստի ավելի քան երեք միլիոն…(ստեղծագործություն) …(ցուցադրել): Այդ թանգարանի բոլոր երեք հարյուր քսաներկու…(դահլիճ) հայելու համար մարդ շուրջ քսանհինգ…(կիլոմետր) ճամապարհ է անցնում։

4.Տրված դերանուններով (սեռական հոլով) նախադասություններ կազմի՛ր և լրացրո՛ւ նախադասությունը:

Իմ, քո, նրա, իր, մեր, ձեր: Սեռական հոլովը ցույց է տալիս այն առարկան,…:

5. Հոլովման աղյուսակում գրի՛ր տրված դերաննուների համապատասխան ձևերը և պատասխանի՛ր հարցերին:

Ես, դու, նա, ինքը, մենք, դուք, նրանք, ո՞վ:

Ուղղական- Սեռական- Տրական- Բացառական- Գործիական- Ներգոյական- Ո՞ր դերանունների սեռական և տրական հոլովներն են համընկնում:

Դերանուններից ո՞ր հոլովներն են նմանվում գոյականի համապատասխան ձևերին։

Իմ անունը Միշել է, իմ անունը նշանակում է <<Աստծո պես>>։

Իմ մայրիկի անունը Օլգա է։ Այդ անվան նշանակությունը <<լուսավոր>> է:

Իմ հայրիկի անունը Միքայել է։ Այդ անունը նշանակում է <<զոություն Աստծո>>: